« مزیت نسبی و شاخص های اندازه گیری آن »

به قلم و کوشش : آقایان دکتر علی فلاحتی (دانشیار دانشگاه رازی) و سعید سلیمانی (مدرس دانشگاه)

انتشارات نور علم همدان این کتاب رو در سال86 منتشر کرده و اگه دوست داشته باشید میتونید روبروی دانشگاه تهران یا در  نشر دانشجو در همدان پیداش کنید. و یا میتونید مثل من برید و شخصاً از خود دکتر در دانشگاه رازی سراغشو بگیرید.

و اما سخن کتاب :

آنچه مؤلفان در مقدمه ی کتاب گفتند، میتونه بهترین معرفی برای کتاب حاضر باشه :

مقدمه ی مؤلفان

در دنیای امروز کشورهای در حال توسعه جهت دست یابی به رشد و توسعه قابل توجه ، به دنبال صنعتی کردن اقتصاد خود از طریق وارد نمودن تکنولوژی های پیشرفته جهت تولید کالاهای ساخته شده هستند؛ تا با تولید و صادرات این کالاها در عرصه ی رقابت بین المللی تجارت ، درآمد قابل ملاحظه ای کسب کنند. اغلب این کشورها همانطور که کشورهای جنوب شرق آسیا هم برای صنعتی شدن خود این کار را انجام دادند به دنبال وارد نمودن  تکنولوژی هایی هستند که در ابتدا بتوانند از طریق مونتاژ قطعات آن با تکنولوژی ساخت کالا آشنا شده و پس از آن، خود تولید کننده ی آن کالا یا کالاها در سطح بین المللی شوند . در نهایت این کشورها می توانند در تولید این کالا به کارایی بالایی دست یابند ، به عبارت دیگر کشورها با بومی سازی دانش تولید آن کالاها می توانند در تولید آنها مزیت نسبی را برای خود ایجاد نمایند .

هر چقدر کشوری در تولید یک کالا از مزیت نسبی بالاتری نسبت به رقبای خود برخوردار باشد قدرت انحصاری کشور تولید کننده و قدرت تعیین قیمت (قیمت گذاری) آن را در سطح بین المللی بالا میبرد . مزیت نسبی نیز همانند سایر بحث های اقتصادی از مبانی تئوریکی برخوردار است و از آنجا که هر تئوری یا فرضیه ای که بخواهد مورد پذیرش اکثر محققان و دانشمندان قرار گیرد باید قابل آزمون باشد . شاخص های مزیت نسبی نیز از این فرآیند مستثناء  نبوده و بنابراین جهت محاسبه آنها باید از شاخص ها و روابط دقیق ریاضی استفاده نمود . محاسبه ی مزیت نسبی در تولید هر کالایی که تولید و در عرصه رقابت بین المللی عرضه می گردد امری بسیار ضروری میباشد ؛ زیرا با محاسبه ی میزان رقابت پذیری یک کالا می توان به شناخت کاملی از وجود کارایی نسبی در تولید آن کالا دست یافت. به عبارت دیگر در خصوص تولید و صادرات یک کالا با محاسبه ی شاخص های مزیت نسبی می توان برای آن برنامه ریزی مناسبی انجام داد . کشورهای توسعه یافته نسبت به کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته از شاخص های مزیت نسبی بالایی برخوردار هستند ، که این نشان دهنده ی تخصص بسیار بالای این کشورها در تولید کالا ها و خدمات به ویژه کالاهای ساخته شده می باشد. لذا این کتاب نیز به منظور بررسی و شناخت هر چه بیشتر شاخص های اندازه گیری مزیت نسبی در سه فصل تدوین شده است . در فصل اول به بررسی الگو های تجارت بین الملل پرداخته و عوامل مؤثر بر آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد . جهت بررسی و درک صحیح هر تئوری ابتدا باید مفاهیم اصلی و پایه ای آن را درک نمود بدین منظور در فصل دوم مزیت نسبی و مفاهیم پایه ای آن بررسی شده است . در فصل سوم نیز سعی شده که همه ی شاخص هایی را که از طریق آنها میتوان مزیت نسبی را اندازه گیری نمود، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل کامل قرار گیرد .

فکر کنم اگه تموم نکنم کل کتاب یه هویی تایپ بشه؛ مؤلفان مطالبی رو که در ادامه میاد در این کتاب ذکر کردند:

1)        نظریه های تجارت بین المللی و گسترش صادرات

2)       رابطه ی مبادله

3)       صادرات و رشد اقتصادی

4)       مفاهیم پایه ی مزیت نسبی

5)       قانون مزیت نسبی

6)       مفهوم و ماهیت مزیت نسبی

7)       مدل ریکاردو

8)       تئوری هزینه ی فرصت

9)       الگوی هکشرـ اوهلین

10)      قضیه های تئوری هکشرـ اوهلین

الف) برابر شدن قیمت ـ عامل

ب) استالپر ـ ساموئلسون

ج) ریبژنیسکی

د) هکشرـ اوهلین

11)       انتقاد های وارد بر مدل هکشرـ اوهلین

12)      مقایسه ی هکشرـ اوهلین و مدل نئوریکاردویی تجارت بین الملل

13)      عوامل تعیین کننده ی مزیت نسبی

الف) در زمینه ی تولید

ب) در زمینه ی صدور یا عرضه

ج) در زمینه ی تقاضا(انواع کشش تقاضا)

د) بی ثباتی در کالاهای صادراتی

14)   بررسی روش های اندازه گیری مزیت نسبی

15)  شاخص های اندازه گیری مزیت نسبی

16)   روش های اندازه گیری مزیت نسبی

الف) روش هزینه ی منابع داخلی(D.R.C)

ب) ضریب هزینه ی منابع داخلی

ج) ارتباط معیار D.R.C و سود آوری خالص اجتماعی

د) نرخ حمایت مؤثر

1) مدل جبری نرخ مؤثر حمایت

2) ضریب حمایت مؤثر (E.P.C)

3) ضریب حمایت اسمی بر محصولات(N.P.C )

4) ضریب حمایت اسمی بر نهاده ها (N.P.I)

 5) معیار D.R.C در مقایسه باE.P.R

17)  معیار مناسب برای اندازه گیری مزیت نسبی بر پایه ی روش D.R.C

الف) تئوری ریکاردو از مزیت نسبی

ب) مزیت نسبی ریکاردو با چند کالا

ج) مزیت نسبی با چند عامل تولیدی

18)  مزیت نسبی پویا

الف)فرآیند سیکل زندگی محصول (تغییرات محیط جهانی – داخلی – تکنولوژی )

ب) شاخص های سهم بازار (شاخص مزیت نسبی صادراتی«RXA» و شاخص نفوذ نسبی مالیات «PMP» و شاخص نرخ واقعی ارز « RER»

19)  شاخص های اندازه گیری مزیت نسبی آشکار شده

1)شاخص لیز نر -  2)شاخص بالاسا – 3)شاخص قدرت جغرافیایی کونیموتو -4) شاخص های بون -5) شاخص های بالانس و همکاران - 6)شاخص های وبستر -  7) والراس – 8) ارزیابی شاخص های اندازه گیری مزیت نسبی آشکار شده

20)  شاخص های تنوع محصول و شاخص تنوع بازار

21)  شاخص سهام از بازار جهانی

22) روش ماتریس تحلیل سیاسی ( سود بازاری – سودآوری اجتماعی -  قیمت بازاری -  قیمت اجتماعی)

23)  مقایسه ی تطبیقی بین الصنایع در داخل یک کشور (مزیت نسبی داخلی)

24)  شاخص تجارت درون صنعتی(یا درون بخشی)

25) شکاف تکنولوژی

26)  شاخص «مایکلی» - «وردورن» - «گروبل و لوید»

و ... امیدوارم از مطالعه ی این کتاب لذت ببرید.